غربالگری رشد برای طیف اختلال اوتیسم

اختلال طیف اوتیسم یک اختلال جدی در رشد سیستم عصبی است و علائم آن قبل از ۳ سالگی شروع می‌شود و در طول زندگی فرد ادامه می‌یابد، هرچند برخی علائم ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد. طبق آخرین نظرسنجی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ شیوع کلی طیف اوتیسم ۲۷.۶ به ازای هر ۱۰۰۰ کودک ۸ ساله است . یعنی به طور متوسط یکی از هر ۳۶ کودک ۸ ساله مبتلا به طیف اوتیسم است و شیوع آن در پسران ۳.۸ برابر بیشتر از دختران می باشد.
برخی از کودکان مبتلا به طیف اوتیسم در چند ماه اول زندگی بعضی از علائم را نشان می‌دهند، اما والدین این علائم را اهمیت نمی‌دهند زیرا فکر می‌کنند این علائم برای نوزادان و کودکان نوپا طبیعی است و امیدوارند فرزندانشان به تدریج مانند دیگران بزرگ شوند. در برخی دیگر از کودکان، علائم ممکن است تا ۲۴ ماهگی ظاهر نشود ولی زمانی که آنها برای ورود به مهد کودک یا مدرسه مورد ارزیابی قرار می گیرند مشکلاتی را در رشد و عملکرد در مقایسه با سایر کودکان نشان می دهند. همچنین، گروهی از کودکان وجود دارند که تا حدود ۱۸ تا ۲۴ ماهگی به طور طبیعی رشد می‌کنند، اما یادگیری مهارت‌های جدید به طور ناگهان در آنها متوقف می شود و مهارت‌های آموخته‌شده قبلی را هم از دست می‌دهند.

بر اساس مطالعه پیمایشی، میانگین سن تشخیص در آمریکا حدود ۵ سالگی است (کالیفرنیا ۳۶ ماهه و مینه سوتا ۵۹ ماهه) و این در حالی است که یک سوم تا نیمی از والدین کودکان مبتلا به طیف اوتیسم قبل از تولد یکسالگی فرزندشان متوجه مشکلی شده‌اند و تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد در سن ۲۴ ماهگی مشکلات رفتاری را مشاهده کرده اند. بنابر این ارزیابی و غربالگری زودهنگام توسط متخصصین بسیار مهم است و تاثیر زیادی بر زندگی کودکان با اجرای برنامه های درمانی به .موقع خواهد داشت

آکادمی اطفال آمریکا غربالگری رشدی و رفتاری را برای همه کودکان در طول ویزیت های منظم دراین سنین توصیه می کند:

۹ ماهگی

۱۸ ماهگی

۳۰ ماهگی

علاوه بر این، آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که برای همه کودکان به طور خاص از نظر طیف اوتیسم در طول ویزیت‌های منظم درسنین ۱۸ و ۲۴ ماهگی نیز غربالگری انجام شود.

اگر کودک در معرض خطر بالای طیف اوتیسم یا مشکل رشدی دیگری باشد، ممکن است غربالگری اضافی مورد نیاز باشد. برای مثال، داشتن خواهر، برادر یا یکی دیگر از اعضای خانواده مبتلا به طیف اوتیسم و یا سایر بیماریهای تأخیر رشد، وزن کم درهنگام تولد و یا تولد زودرس، قرار گرفتن در معرض سرب و یا عوامل دیگرمخرب رشد، پزشک و ارائه‌ دهنده گان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است در مورد آزمایش‌های غربالگری اضافی برای تشخیص طیف اوتیسم با شما صحبت کنند. بر اساس تحقیقات، والدین باید در نظر داشته باشند که بیماران اوتیسمی که مهارت های زبانی خود را قبل از سن پنج سالگی توسعه داده اند، با موانع کمتری در آینده مواجه می شوند. به عنوان مثال، آنها توانایی بالاتری در استقلال و دستاوردهای بهتری در تحصیل و کار را نشان می دهند. بنابر این غربالگری و برنامه های درمانی جامع و فشرده و زودهنگام قبل ازسنین مدرسه و حتی از ۱۸ ماهگی می تواند به طور قابل توجهی رشد کودکان را بهبود ببخشد و تفاوت قابل توجهی در زندگی آنها ایجاد کند.

نکاتی برای والدین

اگر کودک شما هر یک از علائم زیر را نشان داد، فوراً با متخصص اطفال، پزشک خانواده و یا فرد متخصص دیگر برای ارزیابی تماس بگیرید:

تا ۶ ماهگی

بدون تماس چشمی

بدون لبخند واضح و یا خنده صدا دار و ابراز خوشحالی کرد

تا ۹ ماهگی

چهره صورت برای تغییر حالت چهره و نمایش احساس خوشحالی واضح نیس

تا ۱۲ ماهگی

وقتی نامش را صدا می زنند به نامش پاسخی نمی دهد

قادر به نشان دادن اشیاء با انگشت خود نمی باشد

قادر به ایجاد آواهای گفتاری نیست ( نمی تواند شبیه شما صداهایی مثل ب، ب، د، د را تقلید کند)

تا ۱۶ ماهگی

قادر به ادای واژگان و کلمه نیست

تا ۲۴ ماهگی

در بیان عبارات دو کلمه ای دچار مشکل است (به عنوان مثال، من می خواهم، به من بده، ماشین سبز)

ارتباط کلامی یا غیر کلامی بسیار محدود یا بی معنی

در هر سنی

از دست دادن مهارت های گفتاری و یا توانایی های عملکردی و اجتماعی که قبلاً به دست آورده است

اجتناب از تماس چشمی

ترجیح مداوم برای تنهایی

مشکل در درک احساسات دیگران

تأخیر در رشد زبان

تکرار بی معنی کلمات و عباراتی که توسط شخص دیگری گفته شده است (اکولالیا)

مقاومت در برابر تغییرات جزئی در روال یا محیط اطراف

علايق محدود

رفتارهای تکراری و مزاحم (بال زدن، تکان دادن بدن به جلو و عقب، چرخیدن و غیره)

واکنش‌های غیرمعمول و شدید به صداها، بوها، مزه‌ها، نورها، رنگ‌ها و یا سطح اجسام ومنسوجات

آزمون M-CHAT

چک لیست اصلاح شده برای اوتیسم در کودکان نوپا به عنوان یک تست غربالگری می تواند به خانواده ها و معلمان کمک کند تا تعیین کنند که آیا یک متخصص باید کودک را ارزیابی کند یا خیر. این آزمون اخیراً اصلاح شده است و شامل ۲۰ سؤال در مورد رفتار کودک است و والدین باید به هر سؤال «بله» یا «خیر» پاسخ دهند. این تست غربالگری برای کودکان نوپا از۱۶ ماهگی تا ۳۰ ماهگی استفاده می شود.

تفسیر امتیاز:

۱. امتیاز کل ۰-۲ است: ریسک پایین است و نیازی به پیگری نیست.
۲. امتیاز کل ۳-۷ است: ریسک متوسط است. کودک باید توسط متخصص ارزیابی شود.
۳. امتیاز کل ۸-۲۰ است: کودک دارای ریسک بالا است و باید توسط متخصص ارزیابی شود.